Pałac w Śmiełowie w Roku Romantyzmu Polskiego

Pałac w Śmiełowie (gm. Żerków, pow. jarociński) jest dziełem wybitnego architekta Stanisława Zawadzkiego. Wykorzystał on walory krajobrazowe okolicy wznosząc tutaj pałac z parą oficyn połączonych  z nim ćwierćkolistymi galeriami. Wnętrza budynku zdobiły malowidła Franciszka Smuglewicza, które do czasów obecnych zachowały się tylko w dwóch pomieszczeniach.

Pałac wzniesiono dla sędziego grodzkiego poznańskiego Andrzeja Gorzeńskiego w 1797 r. Po śmierci Gorzeńskiego dobra przejął jego syn Hieronim, oficer napoleoński. W połowie 1831 r. w pałacu w Śmiełowie przebywał przez trzy tygodnie Adam Mickiewicz, który występował tu pod przybranym nazwiskiem Adam Mühl, jako rzekomy kuzyn właścicieli i nauczyciel ich synów. W 1886 r. podupadający majątek zakupił Franciszek Chełkowski, którego syn Józef wraz z żoną Marią Chełkowską z Donimirskich rozwinęli tu kult wieszcza, a w 1931 r. postawili Mickiewiczowi w parku pomnik.

W 1939 r. hitlerowcy internowali właścicieli Śmiełowa i zajęli ich majątek. Po wojnie rozgrabiono wyposażenie i częściowo zniszczono wnętrza. W pałacu urządzono szkołę i mieszkania. W roku 1970 rozpoczął się kolejny ważny okres w historii pałacu, obiekt przejęło Muzeum Narodowe w Poznaniu. Przeprowadzono remont i zaadaptowało budynek na muzeum łączące problematykę mickiewiczowską z rezydencjonalną. Od 2021 r. zespół w Śmiełowie stanowi własność Muzeum Narodowego w Poznaniu.

14 marca br. pani Jolanta Goszczyńska Wielkopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków wzięła udział w spotkaniu zorganizowanym przez nowego dyrektora Muzeum Adama Mickiewicza w Śmiełowie dra Emiliana Pralata z samorządowcami powiatu jarocińskiego oraz sąsiednich gmin i powiatów, a także samorządu województwa wielkopolskiego. W trakcie tego wydarzenia dyrektor Muzeum Narodowe w Poznaniu, The National Museum in Poznań Tomasz Łęcki przedstawił zgromadzonym nowego dyrektora Muzeum Adama Mickiewicza w Śmiełowie, a także przybliżył planowane działania w śmiełowskim muzeum, które następnie uszczegółowił nowy dyrektor.

W planach są zarówno prace konserwatorskie przy pałacu, jak i prace rewaloryzacyjne na terenie parku. Muzeum planuje szereg działań edukacyjnych i popularyzatorskich  promujących muzeum oraz związanych z obecnym Rokiem Romantyzmu Polskiego. Celem planowanych działań jest zacieśnienie współpracy z samorządami, uczelniami wyższymi i innymi instytucjami, zwrócenie uwagi na Śmiełów i jego wyjątkową rolę na mapie Wielkopolski oraz na potrzeby tego niezwykłego miejsca. 

Rok Romantyzmu Polskiego przyjęto uchwałą Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. Okazją do obchodów jest przypadająca na 2022 r. dwusetna rocznica opublikowania "Ballad i romansów" Adama Mickiewicza, których ukazanie się w 1822 r. uznaje się za początek epoki polskiego romantyzmu. Jak wskazano w uchwale:

"Pamięć romantyzmu polskiego jest zatem pamięcią najważniejszych znaków określających narodową tożsamość. W roku 2022 przypadają dwusetne urodziny tej epoki i jest to dobry powód do przypomnienia duchowego depozytu, jaki pozostawili nam romantyczni bohaterowie, artyści i myśliciele".

Obchodom  Roku Romantyzmu Polskiego towarzyszą liczne wydarzenia na terenie całej Polski.

Źródło: Wielkopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Poznaniu