Lepsza Edukacja: Samotność w świecie robotów, czyli nauczyciel kontra AI

Kontakt z wirtualnym influencerem zamiast spotkania z prawdziwym kolegą i wypracowanie pisane przez ChatGPT. Fantazja? To rzeczywistość najmłodszego pokolenia.

W sobotę 18 lutego zakończyła się dwudniowa konferencja „Lepsza Edukacja” organizowana przez Samorządową Szkołę Podstawową nr 6 oraz gminę Września. Spotkanie, w którym uczestniczyli nauczyciele z całej Polski jak co roku było prezentacją nowych trendów, pomysłów i idei dotyczących edukacji i nowoczesnych technologii w nauczaniu.

Duże wrażenie na uczestnikach zrobił wykład Ady Florentyny Pawlak, antropolożki technologii, prawniczki i historyczki sztuki, a także wykładowczyni związanej z Uniwersytetem Łódzkim. Prelegentka mówiła o tzw. pokoleniu Alfa, czyli najmłodszych urodzonych po 2010 roku. To dzieci, które mają w tej chwili po kilkanaście lat i zaczynają wchodzić w okres dojrzewania. To jak się uczą, co ich interesuje i jak nawiązują kontakty może stanowić ogromne zaskoczeniem dla nauczycieli, ale także rodziców i dziadków.

Poniżej kilka faktów dotyczących pokolenia Alfa, które przedstawiła Ada Florentyna Pawlak:

1. Generacja Alfa to pokolenie, do którego bardziej przemawia obraz niż pismo.

- Przejście z kultury pisma, w której my jesteśmy zakorzenieni do kultury obrazu jest nie tyko bardzo gwałtowne, ale wydaje się, że już w żaden sposób nieodwracalne - mówiła Ada Florentyna Pawlak.

2. Generacja Alfa jest o wiele mniej chętna do nauki formalnej niż poprzednie pokolenia. Wiedzę czerpie ze źródeł nieformalnych, często są to filmy w internecie. Problemem jest przy to to, że dzieci nie zwracają uwagi na wiarygodność źródła.

3. Dla najmłodszych ważna jest immersja, czyli zanurzenie się wszystkimi zmysłami w temacie. Aby przyciągnąć ich uwagę nauczyciele muszą poszukiwać cały czas nowych, absorbujących sposobów przekazywania wiedzy, np.  rozmowa z hologramem postaci historycznej, która opowie im o danym zagadnieniu. Edukacja staje się tożsama z rozrywką.

4. Generacja Alfa bardzo silnie odczuwa samotność. Odczucie to pogłębiła pandemia i związana z nią izolacja.

- Głównym problemem po pandemii jest samotność, która po raz pierwszy w historii pojawia się tak intensywnie w grupie najmłodszych ludzi. Do tej pory raczej dotyczyło to osób starszych. Zakładaliśmy to w cyklu życia naszych dziadków i rodziców. Samotność młodych ludzi jest czymś nowym. Jak macie swoje dzieci, to wiecie, że często jest to samotność z wyboru i wiąże się z nią potrzeba interakcji tylko z technologią, a niekoniecznie z człowiekiem - mówiła do nauczycieli Ada Florentyna Pawlak.

5. W świecie młodych ludzi coraz większe znaczenie ma sztuczna inteligencja. Popularnym narzędziem staje się słynny ostatnio ChatGB, program służący do generowania treści na podstawie danych wprowadzonych przez użytkownika. Chat może m.in. napisać streszczenie lektury, wypracowanie czy prezentację.

6. Coraz większą popularność wśród młodych zyskują wirtualni influencerzy, czyli hiperrealistyczne postaci, imitujące prawdziwych ludzi. Tzw. influencerzy SGI prowadzą konta na Instagramie, rzadziej tracącym popularność wśród młodych ludzi Facebooku. Wstawiają zdjęcia, na których jak żywi ludzie siedzą w restauracjach, bawią się na imprezach, piszą posty, a nawet odpowiadają na wiadomości użytkowników. Kierują nimi firmy, którym zależy na reklamie swoich produktów. Czasem nad wirtualną postacią pracuje zespół narratorów, storytellerów i marketingowców, a czasem są one prowadzone przez sztuczną inteligencję.

- Wirtualni influencerzy symulują żywe osoby. Dzięki sztucznej inteligencji mają ogromne przewagi w stosunku do influencerów-ludzi, ponieważ zawsze mogą naszemu dziecku odpowiedzieć - o każdej godzinie, nawet w nocy. Dziecko pozostaje dzięki temu w poczuciu ciągłego kontaktu z kimś ważnym. W taki bardzo sprytny sposób umysły młodego pokolenia zostają  przejęte przez twórców tych postaci - mówiła wykładowczyni Uniwersytetu Łódzkiego.

Influencerzy SGI, np. Lilmiquela mają miliony obserwujących.  

Profil Lilmiqueli

Polska SGI influencerka - Sara Kosmos

Ada Florentyna Pawlak zwróciła uwagę, że choć obecnie profile SGI-ów są wykorzystywane do celów reklamowych, to nietrudno wyobrazić sobie je jako narzędzie dowolnej propagandy czy treści ideologicznych.Z badań wynika, że 42 proc. dzieci i młodzieży (także z pokolenia Z, poprzedzającego generację Alfa) nie wie, że nawiązuje interakcję ze sztuczną postacią.

- Co ciekawe, gdy dziecko czy młody dorosły zyskują wiedzę, ze nie jest to prawdziwa osoba, okazuje się to bez znaczenia. Ważniejsze są dla nich kontakt i komunikacja niż biologiczne ożywienie - stwierdziła Ada Florentyna Pawlak.

Prelegentka zaapelowała do nauczycieli o dyskusję na temat sposobów wykorzystania sztucznej inteligencji w edukacji, ponieważ oddanie jej kontroli nad umysłami młodych ludzi może stanowić zagrożenie nie tylko dla psychiki pojedynczych osób, ale dla całego systemu demokratycznego. Podkreślała jak ważne jest budowanie wspólnoty międzypokoleniowej. Ostrzegała także, że sztuczna inteligencja może wkrótce wyprzeć zawody związane z mediami, ale także z nauczaniem.

O czym jeszcze była mowa na konferencji? Szczegóły na łamach "Wiadomości Wrzesińskich".