„Nigdy więcej wojny”. Kadry z czasów okupacji w muzeum

„Kto nie zna historii, jest skazany na jej powtarzanie” – te słowa mogłyby być mottem wystawy pt. „Września czasów wojny”, którą można oglądać w Muzeum Regionalnym im. Dzieci Wrzesińskich.

Otwarcie wystawy, które odbyło się 17 maja, stanowiło część wrzesińskiej odsłony Nocy Muzeów. Zwiedzający zobaczyli unikatową kolekcję zdjęć z czasów II wojny światowej. Kadry wykonane przez niemieckiego fotografa pokazują wejście okupantów do miasta i stopniowe zawłaszczanie polskiej przestrzeni.

Zdjęcia, które w zmyśle miały ukazywać niemiecką wyższość i dominację, dziś są wymownym obrazem pogardy jednego narodu wobec drugiego. Na jednym z nich widać tabliczkę zawieszoną przy wejściu do parku. Widnieje na niej napis w języku polskim i niemieckim  „Polakom wstęp wzbroniony” .

Fotografie to część kolekcji, która liczy ponad 350 zdjęć. Trafiły one do muzeum dzięki Łukaszowi Cichemu, sołtysowi Psar Polskich, od lat zafascynowanemu historią. Pan Łukasz zauważył zdjęcia na portalu ogłoszeniowym. Rozpoznał Wrześnię, więc umówił się z właścicielką i przekonał ją, aby za symboliczną opłatą przekazała je dla wrzesińskiej placówki.

- Zależało mi, żeby te zdjęcia zostały dla potomnych – mówi pasjonat, który jest bardzo zaangażowany w ratowanie pamiątek minionych lat.

 Uzupełnienie fotografii stanowią przedmioty z czasów wojennych. Pochodzą one z kolekcji współorganizatora wystawy, czyli Stowarzyszenia Wrzos, w którym działa Łukasz Cichy.

Organizacja skupia pasjonatów, których misją jest m.in. edukowanie młodych pokoleń. Stowarzyszenie organizuje pogadanki historyczne  i spotkania z młodzieżą i dziećmi. Ratuje też materialne ślady dawnych lat.

W jednej z gablot umieszczonych na wystawie znajdują się przedmioty, które 9 lat temu Łukasz Cichy wydobył z dna Wrześnicy podczas badań prowadzonych we współpracy z muzeum. Znalazł wówczas sporo pamiątek po czasach wojennych.

- Nie patrzę na to, że jestem sołtysem czy radnym. Nadal jestem przede wszystkim tym samym Łukaszem Cichym, który jest gotów wskoczyć do łódki i ratować pamiątki związane z Wrześnią. Mogę to zrobić nawet w garniturze – mówi pan Łukasz wspominając tamte poszukiwania.

Sołtys Psar Polskich ma ważny apel do mieszkańców.  

- Wiele pamiątek wyrzuca się np. podczas remontów domów. Proszę was: jeżeli znajdziecie pamiątkowe zdjęcia, dokumenty, stare przedmioty przekażcie je do muzeum albo skontaktujcie się ze Stowarzyszeniem Wrzos – prosi sołtys Psar Polskich.

Więcej o stowarzyszeniu Wrzos: TUTAJ.

Pan Łukasz jest przekonany, że tylko pamięć, także o złych czasach, może uchronić nas przed „powtórką” historii.

- Moja babcia zawsze mówiła: „Nigdy więcej wojny”. W dzieciństwie, gdy przyjeżdżałem do niej do Psar Polskich często bawiłem się jakąś strzelającą zabawką typu pistolet na kapiszony. Mija babcia zawsze mi te zabawki zabierała i jak nie widziałem niszczyła je. Dopiero później dowiedziałem się dlaczego tak robiła. Okazało się, że na początku wojny babcia była świadkiem jak mały niemiecki chłopiec strzelał w kierunku stodoły. Kula przeleciała przez deski i zabiła polskie dziecko. Cały czas próbuję poznać tę historię, dowiedzieć się kim było to dziecko, co się dokładnie wtedy stało. Babcia po tym zdarzeniu nie mogła zaakceptować dzieci bawiących się w wojnę. Trauma była tak silna, że końca życia bała się bardzo wszelkich wystrzałów. W sylwestra płakała i chowała się, żeby nie słyszeć petard. Chciałby, żeby szczególnie młodzi pamiętali o tym co przechodzili ludzie, którzy przeżyli wojnę. Żeby wiedzieli o tej traumie. I zdawali sobie sprawę, że wybaczenie, dobro, podanie ręki, zwyczajne słowa „dziękuję” i „przepraszam” są ważniejsze niż nienawiść – podkreśla Łukasz Cichy.