Choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD) to poważne zaburzenie psychiczne, które charakteryzuje się skrajnymi wahaniami nastroju, przechodzącymi od okresów euforii i nadmiernej aktywności (manii lub hipomanii) do epizodów głębokiej depresji. To przewlekła i nawracająca choroba, która może wpływać na codzienne funkcjonowanie, relacje międzyludzkie oraz zdolność do pracy.
Jednym z kluczowych aspektów ChAD są epizody manii, podczas których osoba doświadcza intensywnego pobudzenia, wzmożonejo samopoczucia i nadmiernej pewności siebie. Osoby w stanie maniakalnym mogą mieć nadmierne ilości energii, być bardziej gadatliwe i podejmować ryzykowne decyzje, takie jak nieprzemyślane inwestycje finansowe czy impulsywne zachowania. W przypadku hipomanii objawy są łagodniejsze, jednak wciąż mogą wpływać na codzienne życie i relacje z otoczeniem. Jak podkreślają specjaliści z gabinetafekt.pl, odpowiednia diagnoza i leczenie są kluczowe, aby osoba chora mogła prowadzić stabilne życie.
Na przeciwległym biegunie choroby znajdują się epizody depresyjne, które mogą być długotrwałe i niezwykle wyniszczające. Osoba chora odczuwa głębokie przygnębienie, utratę motywacji do działania oraz brak energii do wykonywania codziennych czynności. Charakterystyczne są również problemy ze snem, spadek apetytu, trudności z koncentracją i myśli samobójcze. Czasem epizody depresyjne są tak intensywne, że uniemożliwiają normalne funkcjonowanie.
Nie ma jednej, konkretnej przyczyny powstawania ChAD. Wiele badań wskazuje na połączenie czynników genetycznych, neurobiologicznych i środowiskowych. Osoby, w których rodzinie występowały zaburzenia afektywne, mogą mieć większe predyspozycje do zachorowania. Ponadto stres, traumatyczne wydarzenia życiowe oraz niewłaściwa gospodarka neuroprzekaźnikowa mogą odgrywać kluczową rolę w rozwinięciu się choroby.
Prawidłowa diagnoza jest skomplikowana i wymaga czasu. Objawy ChAD mogą być mylone z depresją jednobiegunową, zaburzeniami osobowości lub nawet ADHD. Diagnoza opiera się na szczegółowym wywiadzie psychiatrycznym, obserwacji nastroju pacjenta oraz historii choroby. Często konieczne jest monitorowanie zmian nastroju przez dłuższy czas, zanim lekarz będzie mógł postawić jednoznaczną diagnozę.
Leczenie choroby afektywnej dwubiegunowej wymaga indywidualnego podejścia i zazwyczaj obejmuje terapię farmakologiczną oraz psychoterapię. Stabilizatory nastroju, takie jak sole litu, leki przeciwpadaczkowe czy niektóre leki przeciwpsychotyczne, pomagają kontrolować zmiany nastroju. Dodatkowo terapia poznawczo-behawioralna może nauczyć pacjentów rozpoznawania objawów zwiastujących epizody manii lub depresji oraz radzenia sobie ze stresem. Ważne jest również prowadzenie zdrowego trybu życia, unikanie substancji psychoaktywnych i utrzymanie regularnego rytmu snu.
Osoby podejrzewające u siebie lub u bliskiej osoby objawy choroby afektywnej dwubiegunowej powinny skontaktować się z lekarzem psychiatrą lub psychoterapeutą. Dostępne są również grupy wsparcia oraz organizacje zajmujące się zdrowiem psychicznym, które mogą pomóc w lepszym zrozumieniu choroby i radzeniu sobie z jej skutkami. Im wcześniej zostanie podjęte leczenie, tym większe szanse na stabilizację nastroju i poprawę jakości życia.
