Akcja szczepień przeciw wirusowi HPV. Co warto wiedzieć?

Już w sobotę 25 października w Samorządowej Szkole Podstawowej nr 6 we Wrześni odbędzie się akcja szczepień przeciw wirusowi HPV. Co warto wiedzieć?

– To doskonała okazja, by bezpłatnie zaszczepić swoje dziecko, a tym samym ochronić je przed chorobami, które w dorosłym życiu mogą prowadzić do poważnych nowotworów – mówi Lidia Anielska, szefowa Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej we Wrześni. – Akcję prowadzi przychodnia Medinet, która weszła do programu  już drugi rok z rzędu go realizuje. To właśnie jej zespół medyczny będzie obecny w szkole przez cały dzień, aby umożliwić szczepienia wszystkim chętnym uczniom w wieku 9–14 lat. Wystarczy do 24 października wypełnić ankietę i zgłosić chęć zaszczepienia dziecka wychowawcy lub koordynatorowi wyznaczonemu w danej szkole. Dzięki trwającej powszechnej akcji szczepień przeciw HPV w ubiegłym roku szkolnym na terenie powiatu wrzesińskiego zaszczepiono blisko 11 proc. dzieci w grupie wiekowej od 9 lat do 14 lat, ale żeby uzyskać odporność populacyjną, potrzebujemy o wiele więcej. Dlatego ważne jest, aby rodzice nie zwlekali i korzystali z możliwości zaszczepienia swoich dzieci przed potencjalnym kontaktem z wirusem, aby zapewnić im odpowiednią ochronę. – Szczepionka jest sprawdzona, bezpieczna i skutecznie chroni przed zakażeniem wirusem HPV, który odpowiada m.in. za raka szyjki macicy czy nowotwory jamy ustnej szyi i głowy – podkreśla Lidia Anielska. Sanepid czuwa nad organizacją i bezpieczeństwem całej akcji, a wszystkie szczepienia odbywają się w odpowiednich warunkach sanitarnych. – Zachęcam wszystkich rodziców, by przeczytali poniższy materiał, w którym pani doktor Julia Król z przychodni Medinet odpowiada na najczęściej zadawane pytania dotyczące szczepionki. Warto poświęcić chwilę, by dowiedzieć się więcej i podjąć świadomą decyzję, która może mieć ogromne znaczenie dla zdrowia naszych dzieci – dodaje Lidia Anielska.

Pytania dotyczące szczepień przeciw HPV zadawane przez rodziców. 
Należy zaufać faktom, a nie mitom. Dlaczego warto zaszczepić dziecko przeciwko HPV, tłumaczy doktor Julia Król.

Czy szczepienia przeciw wirusowi HPV są bezpieczne?

– Szczepionki te należą do jednych z najlepiej przebadanych i tolerowanych preparatów. Na świecie od ponad 20 lat podano już kilkaset milionów dawek, a odsetek występowania działań niepożądanych to około 0,1 proc. (dane z rejestrów VAERS, VigiBase).

Czy po szczepieniu można zachorować na HPV? Jak skuteczna jest szczepionka?

– Zakażenie wirusem nie jest możliwe – w składzie szczepionek przeciw HPV nie ma wirusa zdolnego do namnażania się i zakażania. Skuteczność preparatów waha się między 96 a 99 proc. i jest tym większa, im wcześniej dziecko zostanie zaszczepione.

Czy można zaszczepić się dwoma różnymi typami szczepionek?

– Nie, pełen cykl szczepienia składa się z podania dwóch lub trzech dawek (dzieci powyżej 15. roku życia) jednego preparatu.

Czy konieczny jest odstęp pomiędzy szczepieniami przeciw HPV a innymi szczepieniami?

– Nie, szczepionkę przeciwko HPV można podawać nawet tego samego dnia z inną szczepionką, pod warunkiem zachowania odstępu (ok. 2,5 cm) między miejscami wkłucia.

Czy HPV jest chorobą weneryczną?

– Choroby weneryczne to grupa chorób przenoszonych drogą płciową – przez stosunek waginalny, analny, oralny. Główną drogę zakażenia HPV (ok. 90 proc.) stanowią kontakty seksualne (pozostałe to m.in. kontakt ze śliną, przedmiotami, na których jest wirus, podczas porodu) – możemy zatem zaliczyć HPV do chorób wenerycznych.

Jak długo działa ochrona po szczepieniu? Czy szczepienie trzeba powtarzać w dorosłości (dawki przypominające)?

– Do tej pory nie ma zaleceń podawania dawek przypominających. Według nadal prowadzonych badań szczepionka daje odporność długotrwałą.

Czy szczepienie jest potrzebne, skoro dziecko jeszcze nie rozpoczęło współżycia?

– Jest to wyjątkowo ważne właśnie w okresie p r z e d rozpoczęciem współżycia, czyli przed potencjalnym zakażeniem wirusem HPV. Dzięki podaniu szczepionki możemy nauczyć układ odpornościowy dziecka, jak wirusa rozpoznać i – w momencie potencjalnego zakażenia – zwalczyć.

Jakie są możliwe skutki uboczne po podaniu szczepionki?

– Najczęściej spotykane to: ból ręki w miejscu podania szczepionki, uczucie zmęczenia, rozbicia, bóle głowy. Zazwyczaj mijają one w ciągu jednego do dwóch dni od szczepienia. Jeśli chodzi o ciężkie reakcje niepożądane, stanowią ok. 0,007 proc. przypadków.

Dlaczego w niektórych krajach szczepienia HPV są obowiązkowe, a w innych tylko zalecane?

– Polityka zdrowotna każdego kraju jest indywidualna – zależy od świadomości społecznej, budżetu, strategii ochrony zdrowia. Fakty są takie, że kraje, które wprowadziły obowiązkowe szczepienia przeciwko HPV (Australia, Szkocja), odniosły ogromny sukces. Przykładowo: w Szkocji w 2008 roku wdrożono obowiązkowy program szczepień, u żadnej z osób włączonej w badanie nie wykryto raka szyjki macicy (populacja badana: 150 tys. osób).

Czy można podać szczepionkę później, jeśli dziecko nie zostało zaszczepione w wieku nastoletnim?

– Tak. Szczepienie zalecane jest w każdym wieku. Niestety, bezpłatny program obejmuje jedynie dzieci między 9. a 14. rokiem życia. Następnie szczepionkę Cervarix za darmo mogą otrzymać dzieci poniżej 18. roku życia, dorosłym przysługuje 50-proc. refundacja na ten preparat.

Ile dawek trzeba podać i w jakim odstępie czasu?

– Dzieci w wieku 9–14 lat: dwie dawki w odstępach 5–13 miesięcy. Powyżej 14. roku życia: trzy dawki w konfiguracji 0–1–6 miesięcy (czyli przykładowo: szczepienie w styczniu, lutym, lipcu) lub 0–2– 6 miesięcy, w zależności od rodzaju użytej szczepionki.

Co się stanie, jeśli przerwiemy cykl szczepienia i nie podamy kolejnej dawki w terminie?

– Jeśli dawka podana jest za szybko, konieczne jest podanie dodatkowej dawki, by zapewnić pełną ochronę. Jeśli następna dawka zostanie podana w mniej niż 13 miesięcy po pierwszej dawce, nie wpłynie to negatywnie na szczepienie. Jeśli jednak drugie podanie przekroczy 13 miesięcy, należy skonsultować się z lekarzem i ocenić, czy cykl szczepienia należy uznać za nieważny i do powtórzenia w całości.

Czy szczepienie ma wpływ na cykl miesiączkowy u nastolatek?

– Szczepienie wyzwala reakcję odpornościową organizmu – to właśnie wtedy wytwarza przeciwciała, które mają bronić w przyszłości przed wirusem. Może to powodować zmianę w cyklu menstruacyjnym, np. przesunięcie miesiączki w czasie. Jest to jednak tymczasowe.

Czy szczepienie wpływa na wyniki testów HPV w przyszłości (np. czy może dawać wynik fałszywie dodatni/ujemny)?

– Nie. Test na HPV wykrywa fragmenty DNA wirusa. Szczepienie natomiast wywołuje jedynie wytworzenie przeciwciał przeciwko konkretnym typom wirusa HPV.

Czy szczepienie może wpłynąć na płodność w przyszłości?

– Nie ma dowodów na niekorzystny wpływ szczepienia na płodność.

Jakie są przeciwwskazania do szczepienia?

– Bezwzględne: ostra reakcja anafilaktyczna po podaniu szczepionki, alergia na jakikolwiek składnik szczepionki. Względne (czasowe): ostra choroba o umiarkowanym lub ciężkim przebiegu (np. angina, grypa), zaostrzenie choroby przewlekłej (np. astma), ciąża (brak badań bezpieczeństwa stosowania szczepionki na kobietach ciężarnych).

Czy akcja w Samorządowej Szkole Podstawowej nr 6 we Wrześni dotyczy dzieci z całego powiatu lub gminy?

– Akcja szczepień przeciwko HPV jest ogólnopolska, a jej dostępność zależy od zaangażowania poszczególnych placówek medycznych i sanepidu w danym rejonie. Dzięki zaangażowaniu przychodni Medinet oraz lokalnego sanepidu odwiedziliśmy i wyszczepiliśmy dzieci z aż dziewięciu szkół na terenie całego powiatu. Dostępność miejsc, w których realizowane są szczepienia w ramach programu, można również sprawdzić za pomocą internetowego konta pacjenta pod adresem https://pacjent.gov.pl/ aktualnosc/szczepienie-przeciw- -hpv-dla-twojego-dziecka. Drodzy rodzice, jeśli chodzi o dobro dzieci, powinniśmy opierać się na faktach, a nie wierzeniach. Fakty są natomiast takie, że szczepienie przeciwko HPV to prawdziwa „szczepionka na raka”, która ratuje życie. Dlatego apeluję – skorzystajmy z przywileju dzisiejszych czasów i nowoczesnej medycyny. Zapraszam na szczepienia! Więcej informacji na temat szczepienia pod adresem https://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/hpv.