Rozmowy autobusowe, czyli dokąd zmierza miejska komunikacja

Po siedmiu latach kursowania darmowego miejskiego autobusu elektrycznego we Wrześni, lada dzień wyruszy kolejny, tym razem na trasy podmiejskie. Jak sprawdza się ten pierwszy? Kto i dlaczego nim jeździ? Czego pasażerowie i decydenci oczekują od nowego pojazdu? Jak ważna jest dla wszystkich ekologia i ochrona klimatu? Sprawdziliśmy, odpowiadamy.

KRYTYKANCI

Był kwiecień 2017 roku, gdy pierwszy raz zapytaliśmy mieszkańców, jak podoba się im nowiutki autobusik elektryczny marki Solaris, który Urząd Miasta i Gminy we Wrześni kupił za 2,2 mln zł, z czego 1,5 mln zł pochodziło z unijnej dotacji. Krótki artykuł ze zdjęciem na naszym portalu wywołał falę komentarzy.

– Fajny, szkoda tylko, że będzie stał w korkach jak każdy inny pojazd we Wrześni – napisał czytelnik podpisujący się jako „Korek".

– Autobus spoko. Szkoda tylko, że będzie woził powietrze – stwierdził „KS".

– Szkoda, że urząd nie kupił autobusu o normalnych gabarytach. Pewnie by na nagrody i premie nie wystarczyło. No ale lepszy taki niż żaden – ocenił anonimowy czytelnik.

– Autobus na prąd? Słyszałam, że może kopnąć... – zażartowała „Zocha".

– Za tę kwotę kupiliby 5 tys. rowerów dla mieszkańców, byłoby bardziej ekologicznie – dorzucił „Roro".

NA DUŻEJ PĘTLI

Wrzesiński darmowy autobus elektryczny kursuje we wszystkie dni robocze na dwóch pętlach – małej i dużej. Mała pętla obejmuje sześć krótkich kursów porannych od godz. 4.56 do 7.47 i kolejne sześć od 15.42 do 18.25. Duża pętla to cztery dłuższe kursy realizowane od 10.30 do 14.34. Pierwszym i ostatnim przystankiem zawsze jest Galeria Karuzela, czyli dawny dworzec upadłego PKS Gniezno. Żeby sprawdzić, jak wszystko działa w praktyce, wyruszamy na pierwszą trasę dużej pętli. Już na pierwszym przystanku melduje się niemłoda, ale energiczna para.

– Przeważnie jeździmy autobusem na zakupy do galerii. Wszystko mamy tam na miejscu, nie trzeba chodzić daleko i szukać. Czasem w jedną stronę przejdziemy się na piechotę, a wracamy już autobusem – mówi pani Alicja, emerytka, której towarzyszy mąż Zbigniew. Zdanie zaczęte przez nią często kończy on – i na odwrót.

– Jeździmy też na cmentarz i widzimy, że to najbardziej oblegany kierunek. Pewnie dlatego, że większość pasażerów to seniorzy, no i sam cmentarz jest daleko, już za miastem. Zdarza się też, że robimy przejażdżki razem z 7-letnią wnuczką, wtedy zaliczamy całą pętlę. W sumie regularnie robimy kilka przejazdów w miesiącu. Autobus jest fajny. Cichy, punktualny, zimą ogrzewany, latem klimatyzowany, no i przede wszystkim darmowy. Samochodu nie mamy, ale jak się patrzy na ten cały ruch i korki, to nawet nie chcemy mieć. Z autem na pewno jest wygodniej, ale za to człowiek ma same koszty i nerwy. Nam wystarczy ten elektryk – stwierdza zgodna para.

– Ja jeżdżę kilka razy w tygodniu, czasem i codziennie. Regularna ja – mówi ze śpiewnym wschodnim akcentem pani Ludmiła, Polka pochodząca z Kazachstanu, która od kilkunastu lat mieszka we Wrześni. – Najczęściej jadę na zakupy i na działkę. Gdy małżonek był żyw, to wszędzie zawoził autem, a teraz samej trzeba radzić. Ja bardzo zadowolona, autobus prima sort – chwali uśmiechnięta seniorka.

– Mamy zimę, więc na potrzeby zakupów i załatwiania różnych codziennych spraw na mieście przesiadam się do autobusu – mówi pan Ryszard, jeszcze nie senior, ale już nie młodzieniaszek. – Jeżdżę parę razy w tygodniu. Przede wszystkim robię to dla zdrowia. Idę sobie pieszo w jedną stronę, a potem wracam autobusem. Latem i wiosną najczęściej korzystam z roweru, teraz niestety warunki nie sprzyjają. Mam też samochód, ale w sumie jeżdżę nim w ostateczności, gdy nie mam już innej opcji. Jak to się mówi, nieużywane organy zanikają, więc staram się jak najczęściej używać nóg – śmieje się wrześnianin.

– Autobus i cały pomysł na bezpłatną komunikację oceniam bardzo dobrze. Chyba wszyscy pasażerowie mogą powiedzieć to samo. Wydaje się, że to najlepszy sposób na rozładowanie tego koszmarnego ruchu samochodowego w mieście. Zdecydowanie sprawdza się u nas ten mały elektryk. Widać to zwłaszcza wtedy, gdy jest serwisowany czy naprawiany i zamiast niego jeździ normalny autobus. Komfort jazdy jest wtedy znacznie gorszy i kierowca ma problemy na ciasnych zakrętach. Ludzie wtedy trochę narzekają. Łatwo się przyzwyczaić do dobrego – przyznaje pan Ryszard.

ELEKTRYK PODMIEJSKI

Od nowego 2024 roku na ulice Wrześni – i nie tylko – wyjedzie drugi darmowy autobus elektryczny, zakupiony przez ratusz w 2023 roku. Pojazd kosztował 2,12 mln zł, w tym blisko 1 mln pochodziło z dotacji z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W najbliższym czasie ma nastąpić dostawa pojazdu. Drugi autobus będzie kursował w dni robocze na czterech pętlach o zasięgu podmiejskim. Każda z tych tras będzie realizowana danego dnia dwukrotnie, z zachowaniem odstępu czasowego, który umożliwi pasażerom załatwienie spraw w miejscu docelowym i powrót do miejsca zamieszkania. Początkiem i końcem każdej z tras będzie Galeria Karuzela.

– Nowy autobus będzie dojeżdżał do dziewięciu miejscowości zlokalizowanych w pobliżu Wrześni – mówi wiceburmistrz Wrześni Karol Nowak. – Dzienny dystans, jaki został zaplanowany, to nieco ponad 120 km. Dzięki tak określonemu i wyliczonemu kilometrażowi nie będzie konieczności dodatkowego ładowania autobusu w ciągu dnia, a nocne ładowanie baterii wystarczy na sprawne realizowanie planowanych kursów. Zakup drugiego autobusu elektrycznego znacząco rozszerzy możliwość korzystania z bezpłatnej komunikacji miejskiej na terenie gminy. Czas pokazał, że realizacja całego tego projektu to była dobra decyzja i warto go rozwijać – ocenia włodarz.

Urząd planuje już pozyskanie trzeciego elektryka. Burmistrz Wrześni złożył już stosowny wniosek o dotację do NFOŚiGW. – Czekamy na rozstrzygnięcie naboru i mamy nadzieję na przyznanie dotacji na ten cel. Trasy planowane dla trzeciego autobusu mają objąć również miejscowości oddalone od miasta – dodaje Karol Nowak.

Pozytywny epilog

Dzisiaj możemy już śmiało powiedzieć, że internetowa krytyka przywołana na początku trafiła kulą w płot. Autobus od lat regularnie jeździ zapełniony, rzadko stoi w korkach, dzięki niewielkim gabarytom sprawniej manewruje na ciasnych ulicach, a jego bilans ekologiczny wychodzi na plus. No i nie kopie prądem. Według pomiarów wykonanych przez Urząd Miasta i Gminy we Wrześni, z autobusu codziennie średnio korzysta od 300 do 500 osób. Choć mieszkańcy świadomie rezygnujący z jazdy własnym autem na rzecz autobusu są tu w mniejszości, to jednak dla większości pasażerów autobus i tak jest zamiennikiem auta. Bo przeważnie są to seniorzy, którzy prosiliby o podwózkę kogoś z rodziny, albo uczniowie, którzy byliby wożeni przez rodziców.

Do tego trzeba oczywiście doliczyć zaoszczędzone paliwo i tym samym ograniczone spaliny. Siedem lat kursowania (z wyjątkiem tych pojedynczych dni, kiedy jeździły pojazdy zastępcze) przekłada się na dziesiątki tysięcy litrów paliwa. Z prądem, który napędza pojazd, sprawa nie jest już tak oczywista, bo większość energii pozyskujemy w Polsce z elektrowni węglowych. Jednak tu także idzie ku dobremu. Agencja Rynku Energii wylicza, że w 2022 roku już ponad 21 proc. całkowitej produkcji energii elektrycznej w Polsce zapewniły odnawialne źródła energii. Z kolei przyrost mocy w OZE wyniósł w 2022 – rok do roku – 33,8 proc. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, kolejne przystanki na trasie polskiej transformacji energetycznej powinny być coraz bardziej zielone.