Jubileusze w Gnieźnie. 1000-lecie koronacji i odpust św. Wojciecha [WIDEO]

W sobotę i niedzielę 26-27 kwietnia 2025 roku przeżywać będziemy doroczne uroczystości odpustowe ku czci św. Wojciecha - głównego patrona Polski, archidiecezji gnieźnieńskiej i miasta Gniezna. Tegoroczny odpust ma wyjątkowy charakter. W tych dniach odbędą się bowiem główne uroczystości państwowe i kościelne związane z jubileuszem 1000-lecia koronacji królewskich Bolesława Chrobrego i Mieszka II Lamberta w katedrze gnieźnieńskiej.

W uroczystościach weźmie udział legat papieski, Episkopat Polski i najwyższe władze państwowe z prezydentem RP Andrzejem Dudą. Dla naszego Kościoła gnieźnieńskiego to również okazja do świętowania 1025. rocznicy powstania pierwszej na ziemiach polskich archidiecezji i metropolii gnieźnieńskiej.

Obchody państwowe to przede wszystkim wspólne posiedzenie posłów i senatorów RP, na którym obecny będzie Prezydent RP Andrzej Duda. Uroczyste obrady odbędą się w sobotę 26 kwietnia o godz. 12.00 w Hali im. M. Łopatki w Gnieźnie.

O 15.30 w katedrze gnieźnieńskiej zaplanowano uroczysty koncert koronacyjny, podczas którego wystąpi Chór Prymasowski oraz Capella Musica Gnesnensis. Koncert jest wydarzeniem otwartym, więc wszystkich serdecznie zapraszamy do katedry na to muzyczne przeżycie. W trakcie koncertu przewidziane jest przemówienie Prezydenta RP Andrzeja Dudy. 

Pragnę dodać, że przed rozpoczęciem koncertu Prezydent Andrzej Duda odsłoni w podziemiach katedry pamiątkową tablicę upamiętniającą milenium koronacji królewskich dwóch pierwszych królów Polski – Bolesława Chrobrego i Mieszka II Lamberta.  

Obchody kościelne jubileuszu rozpoczniemy w sobotni wieczór o godz. 19.30 w katedrze gnieźnieńskiej pierwszymi Nieszporami o św. Wojciechu, którym przewodniczyć będzie i homilię wygłosi metropolita warszawski abp Adrian Galbas. Po zakończeniu Nieszporów, tradycyjnie, abp Wojciech Polak Prymas Polski dokona poświęcenia strojów dla dwóch nowych Braci Towarzystwa św. Wojciecha. Po nabożeństwie, jak co roku, wyruszy procesja z relikwiami św. Wojciecha, która przejdzie do kościoła św. Michała Archanioła, gdzie przewidziano krótkie wystąpienia biskupów i błogosławieństwo. 

W niedzielę 27 kwietnia o godz. 9.15 relikwie św. Wojciecha zostaną przeniesione procesyjnie na powrót do katedry gnieźnieńskiej, gdzie o godz. 10.00 sprawowana będzie uroczysta Msza św. pod przewodnictwem legata papieskiego kard. Kazimierza Nycza, koncelebrowana przez księży biskupów. Cieszymy się, że swoje przesłanie skierował również do nas papież Franciszek; słowo to zostanie odczytane na początku uroczystej Eucharystii.

W czasie niedzielnej Mszy św. zostanie użyty pochodzący z 1180 roku kielich Dąbrówki, tzw. kielich królewski (na którym przedstawiono biblijne sceny dot. idei królowania).  

Dla podkreślenia miejsca jubileuszowego – katedry jako auli koronacyjnej – Suma Odpustowa sprawowana będzie w tym roku wewnątrz Bazyliki Prymasowskiej. Z myślą o tych, którzy nie zmieszczą się do katedry, na zewnątrz (w okolicach wejścia do Drzwi Gnieźnieńskich) ustawiony zostanie telebim, a także miejsca siedzące. 

Pod koniec niedzielnej Eucharystii, Nuncjusz Apostolski w Polsce, poświęci i nałożony krzyże misyjne misjonarzom mającym wkrótce wyjechać na misje. W tym roku otrzyma krzyże misyjne 10 misjonarzy: 2 księży diecezjalnych, 2 ojców zakonnych, 4 siostry zakonne i 2 osoby świeckie. Wyjeżdżają do: Uzbekistanu, Boliwii, Zambii, Republiki Środkowoafrykańskiej, Papui Nowej Gwinei, Togo, Wietnamu i Ekwadoru. Obrzęd wręczania krzyży misyjnych ma długoletnią tradycję. Po raz pierwszy uczynił to papież Jan Paweł II podczas swojej wizyty w Gnieźnie 3 czerwca 1979 roku. Ceremonię powtórzono 18 lat później, w 1997 roku, podczas drugiej wizyty papieża Polaka u grobu św. Wojciecha. Rok później weszła ona na stałe do programu gnieźnieńskich uroczystości odpustowych.

Uroczystości świętowojciechowe zakończą się II Nieszporami o św. Wojciechu sprawowanymi w katedrze gnieźnieńskiej o godz. 16.00 pod przewodnictwem i z homilią bp. Damiana Muskusa z Krakowa. Następnie Prymas Polski tradycyjnie udzieli błogosławieństwa dzieciom. 

Odpust św. Wojciecha to także pielgrzymka młodych do Gniezna. W sobotnie popołudnie – o godz. 15.30 – w kościele bł. Radzyma Gaudentego (pierwszego arcybiskupa metropolity gnieźnieńskiego) młodzież z całej archidiecezji modlić się będą przy jego relikwiach. Eucharystii przewodniczyć będzie biskup pomocniczy gdański Piotr Przyborek.

Korzystając z okazji pragnę podkreślić, że po niedzielnej sumie odpustowej, czyli w godz. 12.00-16.00 będzie okazja do bezpłatnego zwiedzania Wzgórza Lecha, a zatem i Drzwi Gnieźnieńskich, i podziemi, i Muzeum.

Z okazji 1000- lecia koronacji pierwszych królów polskich został wydany przez archidiecezję gnieźnieńską banknot kolekcjonerski. Został przygotowany z myślą o kolekcjonerach i numizmatykach, wyemitowany przez Polski Bon Kolekcjonerski. Nie jest on banknotem obiegowym, nie jest również środkiem płatniczym. Detaliczna sprzedaż dla odbiorców indywidualnych będzie prowadzona przez Księgarnię Archidiecezjalną w Gnieźnie przy ul. Tumskiej 7. Cena zestawu kolekcjonerskiego: folder + dwa bony wynosi 80,00 zł.

W sobotnich i niedzielnych uroczystościach wezmą udział księża biskupi. W Gnieźnie będzie m.in.: legat papieski kard. Kazimierz Nycz, abp Antonio Guido Filipazzi nuncjusz apostolski w Polsce, abp Tadeusz Wojda Przewodniczący KEP, abp Adrian Galbas z Warszawy, bp Gerhard Feige z Magdeburga, abp Stanisław Gądecki z Poznania, abp Józef Górzyński z Olsztyna, abp Stanisław Budzik z Lublina.

Miasto Gniezno zaprasza na Jarmark św. Wojciecha, przegląd piosenki chrześcijańskiej Adalbertus, a także na piątkowy koncert zespołu TGD na placu św. Wojciecha.

Uroczystości będą transmitowane w mediach: suma odpustowa w TVP Polonia, Nieszpory i suma odpustowa w Radio Maryja i Radio Plus, a wszystkie punkty uroczystości również w mediach diecezjalnych na stronie archidiecezja.pl. i Facebooku

TŁO JUBILEUSZU

Jubileusz 1000-lecia koronacji Bolesława Chrobrego i Mieszka II Lamberta to kolejne obchody znaczących rocznic historycznych po świętowanym w 2016 roku 1050-leciu Chrztu Polski i obchodzonej w 2017 roku 600. rocznicy prymasostwa polskiego. Te trzy dziejowe wydarzenia były ściśle związane z Gnieznem będącym w państwie Piastów ważnym ośrodkiem politycznym i duchowym.

Tym drugim pozostało przez całe dzieje Polski ze względu na obecność w katedrze gnieźnieńskiej relikwii św. Wojciecha. Ciało męczennika sprowadził do Gniezna w 997 roku Bolesław Chrobry. W 1000 roku do jego grobu pielgrzymował cesarz Otton III, ogłaszając podczas słynnego Zjazdu Gnieźnieńskiego utworzenie przez papieża Sylwestra II archidiecezji i metropolii gnieźnieńskiej z trzema podległymi biskupstwami w Krakowie, Wrocławiu i Kołobrzegu – pierwszej samodzielnej organizacji kościelnej na ziemiach polskich, która znacznie umocniła młode państwo polskie także w wymiarze politycznym.

Zjazd gnieźnieński był również przełomem w staraniach Bolesława Chrobrego o koronę. Niektórzy historycy za koronację uznawali opisany przez Galla Anonima gest nałożenia przez Ottona III na głowę Bolesława Chrobrego cesarskiego diademu. Zdaniem większości było to jednak mające rangę symbolu wyróżnienie potwierdzające status Bolesława jako samodzielnego władcy chrześcijańskiego i cesarskiego sprzymierzeńca. Na koronację książę polański musiał czekać jeszcze ćwierć wieku, a finalizację starań zatrzymała przedwczesna śmierć Ottona III (zmarł 1002 r.) i papieża Sylwestra II (zmarł 1003 r.). Następca młodego cesarza – Henryk II nie był Bolesławowi Chrobremu przychylny, a wzajemnych relacji nie poprawiała wieloletnia wojna. Dopiero więc śmierć cesarza w 1024 roku i dokonana w tym samym czasie zmiana na tronie papieskim przyniosła sposobną chwilę.

Bolesław Chrobry koronował się w 1025 roku. Historycy są dość zgodni w kwestii daty dziennej i miejsca. Uroczystość odbyła się w Wielkanoc 18 kwietnia lub w uroczystość św. Wojciecha 23 kwietnia. Terminem branym pod uwagę, choć zdecydowanie rzadziej, są również Zielone Świątki, które w 1025 roku przypadały 6 czerwca (17 czerwca Bolesław zmarł). Miejscem była prawie na pewno katedra gnieźnieńskie – kościół arcybiskupów gnieźnieńskich, którzy mieli prawo i przywilej namaszczenia króla. W 1025 roku arcybiskupem gnieźnieńskim był bliżej nieznany Hipolit. On również koronował jeszcze w tym samym roku, najprawdopodobniej na Boże Narodzenie, syna Bolesława Mieszka II Lamberta i jego żonę Rychezę, pierwszą królową Polski.