Utrzymanie odpowiedniej wilgoci w glebie stanowi jedno z najważniejszych wyzwań współczesnego rolnictwa, zwłaszcza w kontekście nieregularnych opadów i coraz częstszych okresów suszy. Gdy gleba nie jest właściwie nawodniona i chroniona, traci swoją strukturę oraz wodę, co czyni ją bardziej podatną na erozję i degradację. W efekcie zmniejsza się jej aktywność biologiczna, co negatywnie wpływa na zdolność roślin do przyswajania kluczowych składników odżywczych. W tym artykule omówimy najskuteczniejsze metody i narzędzia, które mogą pomóc rolnikom w zachowaniu wilgoci w glebie i poprawie kondycji roślin.
Właściwy wybór odmian roślin oraz prawidłowe nawożenie to kluczowe elementy przygotowań na wymagające warunki. Szczególnie istotne jest wybieranie odmian odpornych na suszę i cechujących się dobrą zdrowotnością. Inwestując w certyfikowany materiał siewny, zapewniamy sobie rośliny o dużej sile wzrostu, które lepiej radzą sobie w sytuacjach niedoboru wody.
Istotnym aspektem jest także odpowiednio dobrane nawożenie, uwzględniające zasobność gleby oraz potrzeby roślin. Fosfor wspiera rozwój systemu korzeniowego, co pozwala na efektywniejsze pobieranie wody, natomiast potas odpowiada za jej transport w roślinach, co jest niezwykle ważne w czasie suszy. Niedobór potasu sprawia, że rośliny szybciej więdną w niekorzystnych warunkach. Nie można również zapominać o mikroelementach, takich jak mangan, który sprzyja procesom tworzenia próchnicy. Gleba powinna być postrzegana jako złożony ekosystem, w którym pożyteczne organizmy przekształcają pierwiastki w formy przyswajalne dla roślin. Kluczową rolę odgrywa także gruzełkowata struktura gleby i zawartość próchnicy, stabilizowane przez materię organiczną, które wspomagają retencję wody.
Aby zapobiec utracie wody z gleby, konieczne jest szybkie podjęcie działań zaraz po żniwach. Zwlekanie z pierwszymi zabiegami uprawowymi prowadzi do intensywnego parowania na nieuprawionej glebie. W upalne dni straty mogą wynosić nawet 80 litrów na metr kwadratowy dziennie, co odpowiada miesięcznym opadom w okresie letnim. Aby temu zapobiec, należy niezwłocznie wykonać płytką uprawę gleby, korzystając z maszyn takich jak brony mulczowe czy wały nożowe dostępne w ofercie Rolmako (np. ProCut i TurboCut). Tego typu zabiegi, wykonywane z prędkością roboczą 20-25 km/h, skutecznie ograniczają parowanie, stymulują kiełkowanie chwastów i samosiewów, które można następnie usunąć podczas kolejnego etapu uprawy.
Ilość wody traconej przez parowanie z gleby jest silnie uzależniona od wielkości agregatów glebowych w warstwie siewnej. Optymalny zakres wielkości cząstek to od 0,02 do 50 mm. Zbyt drobne cząstki gleby, poniżej 0,02 mm, czyli tzw. frakcja pyłowa, zwiększają parowanie wody ze względu na intensywny proces podsiąkania. Natomiast zbyt duże cząstki, powyżej 50 mm, prowadzą do nadmiernego napowietrzenia gleby, co sprzyja jej wysychaniu. Zachowanie odpowiedniej struktury gleby, zrównoważonej pod względem rozmiaru cząstek, pomaga stworzyć naturalną ochronę przed utratą wilgoci.
Budowa gleby odgrywa istotną rolę w retencji wody. Gleba o stabilnej, gruzełkowatej strukturze skuteczniej zatrzymuje wilgoć, zapewniając roślinom stałe nawodnienie. Na dobrze uformowanych glebach rośliny mogą korzystać nawet z 85% dostępnej wody, podczas gdy w glebach o zaburzonej strukturze wykorzystanie to spada do zaledwie 15%. Aby wspomóc procesy tworzenia trwałej struktury gleby, zaleca się stosowanie preparatów humusowych. Te środki stabilizują gruzełkowatą budowę gleby, zwiększając jej zdolność do magazynowania wody i dostarczania składników odżywczych roślinom.
Każda operacja agrotechniczna wpływa na zdolność gleby do zatrzymywania wody. Odpowiednio dobrana uprawa, zwłaszcza z pominięciem orki, sprzyja tworzeniu warunków korzystnych dla wzrostu korzeni. Płytkie spulchnianie gleby pomaga przerwać kapilarne wznoszenie wody, co zmniejsza jej parowanie. Przed siewem zaleca się spulchnić glebę na głębokość odpowiadającą głębokości siewu, co zapewnia nasionom lepszy dostęp do wilgotnego środowiska.
Wysoka zawartość substancji organicznej w glebie znacząco zwiększa jej zdolność do magazynowania wody. Stosowanie naturalnych i organicznych nawozów, takich jak kompost, podnosi poziom próchnicy, dzięki czemu gleba może zatrzymać 3–5 razy więcej wody niż jej składniki mineralne. Nawozy fosforowe i potasowe warto aplikować na większą głębokość, co wspiera rozwój systemu korzeniowego i poprawia efektywność wykorzystania dostępnej wody.
W zrównoważonym rolnictwie maszyny odgrywają istotną rolę w ochronie gleby przed nadmiernym parowaniem. Kultywatory podorywkowe, takie jak Rolmako U436, przetwarzają glebę na większą głębokość, co pomaga w magazynowaniu wody. Głębosze i pługi dłutowe, np. Rolmako U624, rozbijają twarde warstwy gleby, poprawiając jej gospodarkę wodną.
Brony talerzowe, takie jak Rolmako U652, wpływają na ograniczenie erozji gleby i zwiększają zdolność gleby do zatrzymywania wody. W ofercie Rolmako znajdują się również maszyny do ultra-płytkiej uprawy gleby na przykład brona talerzowa SpeedCutter, która dzięki minimalnemu zakłóceniu struktury ziemi chronią ją przed wysuszeniem.
Do metod wspierających zatrzymywanie wody w glebie należą mulczowanie oraz minimalna, ochronna uprawa gleby. Mulcz, czyli pokrywa z resztek roślinnych, ogranicza parowanie wody i hamuje wzrost chwastów. Natomiast bardzo płytka uprawa ściernisk oraz techniki bezorkowe pozwalają na zachowanie struktury gleby, redukując ryzyko jej wysychania.
Stosując te metody w połączeniu z maszynami Rolmako, rolnicy mogą maksymalnie efektywnie wykorzystać dostępne zasoby wodne, co jest szczególnie istotne w obszarach zagrożonych okresowymi suszami.
Poplony i międzyplony to proste, ale skuteczne sposoby ochrony gleby przed wysychaniem. Te krótkotrwałe uprawy tworzą zwartą okrywę roślinną, która chroni glebę przed bezpośrednim działaniem słońca i wiatru, zmniejszając parowanie wody i erozję. Rośliny poplonowe przyczyniają się także do wzbogacenia gleby w materię organiczną, co zwiększa jej zdolność do retencji wody.
Zdolność gleby do zatrzymywania wody odgrywa kluczową rolę w zrównoważonym rolnictwie, bezpośrednio wpływając na jakość i wielkość plonów. Obniżenie poziomu próchnicy, niewłaściwe stosowanie nawozów oraz brak odpowiednich zabiegów agrotechnicznych mogą znacząco zmniejszyć retencję wody w glebie. W tym zakresie maszyny Rolmako, takie jak głębosze, brony talerzowe oraz narzędzia do bardzo płytkiej uprawy, są nieocenionym wsparciem dla rolników, pomagając skutecznie zarządzać zasobami wodnymi.
Wybierając odpowiedni sprzęt i dostosowując techniki uprawy do specyfiki lokalnych warunków, rolnicy mają szansę nie tylko zwiększyć wydajność produkcji, ale również zapewnić trwałą żyzność gleby na przyszłość.
ARTYKUŁ PARTNERA
