Ruina czy drugie życie? Ważą się losy zrujnowanej „willi pod zegarem”

Drugie życie czy powolna agonia? Jaka będzie przyszłość „willi pod zegarem” na Gnieźnieńskiej? Te pytania pozostają otwarte. Po ostatniej decyzji Wielkopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków pojawiło się światełko w tunelu.

Willa powstała w latach 30. XX wieku. Zbudował ją Stanisław Urbański, wrzesiński przedsiębiorca. Budowniczy na ścianie zachodniej budynku umieścił zegar słoneczny pokazujący godzinę narodzin jego syna – Romana. Stąd właśnie wzięła się nazwa „willa pod zegarem”. Do wybuchu wojny była spokojną siedzibą rodzinną. Podczas okupacji zmieniono ją w schron, a po wojnie została podzielona na małe mieszkania.

[[reklama1]]

Problemy zaczęły się po 2010 roku, gdy potomkowie budowniczego zdecydowali się sprzedać działkę z willą. Najpierw z budynku wyprowadzili się mieszkańcy. Opuszczona willa zaczęła popadać w coraz większą ruinę. Do środka pustostanu często wdzierały się przypadkowe osoby. Wokół walały się stare zabawki, dokumenty i zdjęcia. Przez wybite drzwi długo widać było jeszcze pozostałości wielkiego holu i schodów. Później przyszła seria pożarów. Największy z nich w 2017 zniszczył wnętrze oraz nadwątlił poważnie strop.

Jeszcze przed pożarem nowy właściciel starał się o pozwolenie na rozbiórkę. Starostwo wydało jednak odmowną decyzję. Po pożarach teren willi prowizorycznie zabezpieczano siatkami i dyktą, które były systematycznie niszczone. Decyzja o wyburzeniu wydawała się kwestią czasu.

W tym roku sprawa niespodziewanie przybrała inni obrót. W marcu decyzją konserwatorską willa Urbańskich została wpisana do rejestru zabytków. Decyzja nie jest jeszcze prawomocna. Jak informuje Jolanta Goszczyńska, Wojewódzki Konserwator Zabytków, właściciele skorzystali z prawa do odwołania się od niej. Ich wniosek czeka w tej chwili na rozpatrzenie przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Los willi pozostaje niepewny. Uznanie odwołania pozwoli właścicielom ubiegać się w starostwie po raz kolejny o pozwolenie na rozbiórkę. Co w przeciwnym wypadku?

– Jeśli decyzja w sprawie wpisania willi Urbańskich do rejestru zabytków zostanie utrzymana w mocy i stanie się prawomocna, konserwator może nakazać właścicielom wykonanie remontu budynku – informuje Jolanta Goszczyńska.

Joanna Lewandowska