Obowiązkowe nagrywanie posiedzeń komisji rad gmin?

Wprowadzenia obowiązku nagrywania posiedzeń komisji rady gminy i udostępnienia tych nagrań w Biuletynie Informacji Publicznej oraz na stronie internetowej gminy chce Rzecznik Praw Obywatelskich. Pismo dotyczące podjęcia inicjatywy ustawodawczej w sprawie nowelizacji ustawy o samorządzie gminnym skierował do przewodniczącego sejmowej Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej.

Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek w piśmie skierowanym do szefa Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej zaznaczył, że obowiązek nagrywania posiedzeń komisji rady gminy i publicznego ich udostępniania przyczyni się do zwiększenia jawności działania organów władzy publicznej. Mieszkańcy będą mieli też łatwiejszy dostęp do informacji publicznej.

„W demokratycznym społeczeństwie podstawowym prawem jest wiedzieć i być informowanym o tym, co i dlaczego czynią władze publiczne. Z tego właśnie względu tak wielkie znaczenie ma powszechny, szeroki dostęp do informacji publicznej. Jak podkreślano w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, a także w orzecznictwie sądów administracyjnych – dostęp do informacji publicznej jest, z jednej strony, warunkiem świadomego uczestnictwa obywateli w podejmowaniu rozstrzygnięć władczych, a z drugiej, umożliwia efektywną kontrolę obywatelską działań podejmowanych przez organy władzy publicznej. W mojej ocenie obecnie obowiązujące przepisy nie realizują tych wartości w pełni” – wskazał Rzecznik.

Zaznaczył, że w kierowanych do RPO wnioskach wskazywano, że brak rejestracji posiedzeń komisji rady gminy jest źródłem licznych wątpliwości obywateli, ponieważ na tych posiedzeniach dokonuje się kluczowych ustaleń i przeprowadza merytoryczną debatę, zaś na sesji rady gminy ogranicza się jedynie do przedstawienia informacji, że dana sprawa została wszechstronnie omówiona na posiedzeniu komisji.

Zdaniem rzecznika skierowanie tej kwestii do uregulowania na poziomie statutów gmin „może w praktyce spowodować dalsze pogłębienie zróżnicowania standardu dostępu do informacji publicznej oraz stopnia realizacji zasady jawności działania organów władzy publicznej”. 

Jak wskazał Wiącek z wniosków, które wpływają do RPO wynika, że mieszkańcy części gmin spotykają się z oporem radnych wobec nagrywania przebiegu posiedzeń komisji rad gminy. 

„Te konkretne i znane mi sytuacje budzą wątpliwości co do powszechnej woli uregulowania nagrywania posiedzeń komisji rady gminy w statutach gmin” – zaznaczył Rzecznik.

Wcześniej kwestia wprowadzenia obowiązku nagrywania i udostępniania posiedzeń komisji rady gminy podnoszona była w petycjach skierowanych do Sejmu i Senatu. Sejmowa Komisja Petycji skierowała w tej sprawie dezyderat do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. W odpowiedzi, minister poinformował, że w tej sprawie nie są prowadzone prace legislacyjne. Według resortu sprawy te powinny zostać uregulowane w statutach poszczególnych gmin. Projekt zmiany statutu w tym zakresie może być przedmiotem obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej lub wniosku kierowanego bezpośrednio do przewodniczącego rady gminy.